27.09.2022

1․ Ծանոթանալ Վարդան Այգեկցու առակագրությանը։ Կարդալ և պատմել առակներ ձեր ընտրությամբ։ Ասելիքն ավելի հասկանալի դարձնելու համար նա իր քարոզները համեմում էր իրիսկ հորինած, ինչպես և արդեն հայտնի զանազան առակներով ու զրույցներով։ Նա գրել է ավելի քան 30 առակ։ Այգեկցին սկիզբ է դրել առակավոր ճառի տեսակին։ Իր խրատական ճառերում նա վերամշակել, օգտագործել է Եզովպոսի և այլ գրավոր առակներ, ինչպես նաև՝ հայ ժողովրդական առակները ու զրույցները, որոնք գրի են առել Այգեկցին և այլ մատենագիրներ, նովելներ են, զվարճալի անեկդոտներ և խրատական փոքրիկ պատմություններ։ Իր մշակած և հեղինակած առակները և զրույցները Այգեկցին հավաքել է առանձին ժողովածուների մեջ։ Ի տարբերություն Մխիթար Գոշի առակների՝ դրանք ներկայացված են առանց որևէ դասակարգման և չունեն բարոյախրատական եզրակացություններ։ Այգեկցու առակներից շատերը հիմք են դարձել հետագա հայ բանաստեղծների ստեղծագործությունների համար։

Մի իմաստուն զինվոր պատերազմ էր գնում և նա երկու ոտքով կաղ էր։ Եվ զինվորներից մեկը նրան ասաց.

-Ով ողորմելի, ո՞ւր ես գնում։ Քեզ իսկույն կսպանեն, որովհետև փախչել չես կարող։

Թվաբանական գործողություններ խառը թվերի հետ

1.Կատարիր կոտորակների գումարումը:

Կոտորակը մի կրճատիր:

5/13+10/13=15/13

2.Հաշվիր՝

5+6/7=41/7

3.Կատարիր գործողությունը.

1 5/19−1= 5/19

4. Կատարիր հանումը.

11−12/13= 10 1/13

5.Գտիր տարբերությունը:

1 8/11−9/11= 10/11

6.Գումարիր խառը թվերը՝

2 2/11+7 3/11 = 9 5/11

7.Կատարիր խառը թվերի հանումը:

18 2/11−14 9/11 4 37/11=−14 9/11= 163/11

8.Կատարիր գումարումը՝

30 1/10+8/10=30 9/10

9.Կատարիր գումարումը:   

Խառը թվի կոտորակային մասը անկրճատելի կոտորակ է:

8 1/8+1 1/10= 9 9/40

10.Հաշվիր տարբերությունը՝

1 1/14−3/4=9/28(գրիր անկրճատելի կոտորակ):

11.Կատարիր հանումը՝

40 3/4−14 1/14=26 19/28 747/28 (կոտորակը կրճատիր):

12.Գտիր անհայտ գումարելին՝ z+3 1/27=13 13/108

Պատասխան 121/12 (ստացված կոտորակը կրճատիր)`

z= 10 1/12

13.Խառը թիվը բազմապատկիր բնական թվով՝ 2 2/9⋅2= 4 4/9

14.Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա: 

Գրիր կանոնավոր անկրճատելի կոտորակ:

18 5/7:6= 3 5/42

15. Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա և պատասխանը ներկայացրու անկանոն կոտորակի տեսքով:  

Պատասխանը կրճատիր:2 7/10:3=9/10:3=3/10

16.Բազմապատկիր և անջատիր ամբողջ մասը՝5/8⋅7 =4 3/8

17. Գտիր արտահայտության արժեքը:

Գրիր անկրճատելի կոտորակ:

4/11⋅2+13 1/2= 14 5/22

18.Գտիր անհայտ հանելին՝

1 1/20−b=47/60

b= 4/15

19.Հաշվիր խառը թվերի տարբերությունը՝

42 1/12−21 3/8=20 17/24−21 9/ = /

1․ Գրել տասը դարձվածք։

էշի ականջում քնած։ Գյուղը կանգնի՝ գերան կկոտրի։ Ձուկը գլխից է հոտել։ Ջրի բերածը ջուրն էլ կտանի։ Եփաց հավի ծիծաղն էլ կգա։ Էշն ինչ գիտի՝ նուշը ինչ է։ Լեզուն կապ ընկնել։

2. Լրացնել բաց թողնված տառերը։

lՆոյեմբերի վերջն էր, գրեթե ձմեռ: Տեղացող անձրևներից ու քամուց ծառերը համարյա մերկացել էին: Ողջ այգին լցվել էր ոսկեզօծ տերևներով: Վարդի թուփն էր միայն կանա՜չ-կանա՜չ: Նրա վրա դեռ հեռվից կարմրին էին տալիս երկու մեծ, կիսաբաց կոկոն:

Վարդենին կողքի մասրենուն նայում էր վերևից: Մասրենին ցցել էր սուր-սուր փշերը, որպեսզի քամուց պաշտպանի իր մի քանի դեղնած տերևները:

– Տեսնու՞մ ես՝ ես միշտ դալար եմ, միշտ կանաչ, ձմռանն անգամ ուրախացնում եմ մարդկանց իմ տեսքով ու վարդերով, իսկ դու չոր ճյուղերդ ես արթեն թափահարում քամուց,- ասաց վարդենին մասրենուն:

Մասրենին տխուր քմծիծաղով նայեց վարդենուն վարից վեր.

– Դու մոռացել ես, որ ցրտադիմացկուն դարձար ինձ վրա պատվաստվելու շնորհիվ:

Ես գիտեմ, որ մեր հայրենիքը հենց այն երկիրն է, որտեղ կանգ է առել Նոյի տապանը, և մարդկությունը սկսվել է հենց իմ երկրից։ Աստված կամեցել է, որ կյանքը սկսվի մեր երկրից․․․

Շատ թշնամիներ ենք ունեցել, որոնք կամեցել են տիրանալ մեր երկրին, բայց դա նրանց չի հաջողվել։

Ես վստահ եմ, որ այս դժվարին օրերն էլ կանցնեն, իմ հայրենիքը կհզորանա, մարդիկ կապրեն երջանիկ, ազատ ու անկախ մեր երկրում։ Իսկ ես, ու իմ ընկերները պետք է լավ սովորենք, գրագետ ու խելացի մարդիկ դառնանք, որպեսզի շարունակենք շենացնել մեր երկիրը։

Թվաբանական գործողություններ խառը թվերի հետ

1.Կատարիր կոտորակների գումարումը:

Կոտորակը մի կրճատիր:

5/13+10/13=15/13

2.Հաշվիր՝

5+6/7=41/7

3.Կատարիր գործողությունը.

1 5/19−1= 5/19

4. Կատարիր հանումը.

11−12/13= 10 1/13

5.Գտիր տարբերությունը:

1 8/11−9/11= 10/11

6.Գումարիր խառը թվերը՝

2 2/11+7 3/11 = 9 5/11

7.Կատարիր խառը թվերի հանումը:

18 2/11−14 9/11 4 37/11=−14 9/11= 163/11

8.Կատարիր գումարումը՝

30 1/10+8/10=30 9/10

9.Կատարիր գումարումը:   

Խառը թվի կոտորակային մասը անկրճատելի կոտորակ է:

8 1/8+1 1/10= 9 9/40

10.Հաշվիր տարբերությունը՝

1 1/14−3/4=9/28(գրիր անկրճատելի կոտորակ):

11.Կատարիր հանումը՝

40 3/4−14 1/14=26 19/28 747/28 (կոտորակը կրճատիր):

12.Գտիր անհայտ գումարելին՝ z+3 1/27=13 13/108

Պատասխան 121/12 (ստացված կոտորակը կրճատիր)`

z= 10 1/12

13.Խառը թիվը բազմապատկիր բնական թվով՝ 2 2/9⋅2= 4 4/9

14.Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա: 

Գրիր կանոնավոր անկրճատելի կոտորակ:

18 5/7:6= 3 5/42

15. Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա և պատասխանը ներկայացրու անկանոն կոտորակի տեսքով:  

Պատասխանը կրճատիր:2 7/10:3=9/10:3=3/10

16.Բազմապատկիր և անջատիր ամբողջ մասը՝5/8⋅7 =4 3/8

17. Գտիր արտահայտության արժեքը:

Գրիր անկրճատելի կոտորակ:

4/11⋅2+13 1/2= 14 5/22

18.Գտիր անհայտ հանելին՝

1 1/20−b=47/60

b= 4/15

19.Հաշվիր խառը թվերի տարբերությունը՝

42 1/12−21 3/8=20 17/24−21 9/ = /

  1. Ի՞նչ է այրումը։Ի՞նչով է ուղեկցվում այն։

Այրումը քիմիական ռեակցիյա է, որն ուղեկցվում է ջերմության և լույսի անջատումով։

2. Որո՞նք են այրման առաջացման պայմանները։ Որպեսզի այրում առաջանա հարկավոր է նյութը նախապես տաքացնել մինչև բռնկման ջերմաստիճան։

3. Հրդեհը հանգցնելու ի՞նչ միջոցներ գիտեք։

Կա 2 պայման` ջերմաստիճանի իջեցում և թթվածնի մուտքի դադարեցնում։ Կրակն արագ և արդյունավետ մարելու համար կան հատուկ սարքեր՝ կրակմարիչներ։

4. Ի՞նչպես կվարվեք,եթե բնակարանում գազի հոտ զգաք։

Բացել պատուհաները, օդափոխել բնակարանը, փակել գազասարքերի սնող գազախողովակների վրա դրված, զանգահարել գազի վթարային ծառայություն 1-04 հեռախոսհամարով։ Արգելվում է օգտագործել լուցկի, ծխել, անջատել կամ միացնել էլեկտրական սարքեր։

1.Ընկերական քննարկում ՝ Ինչպես են անցնում իմ մայրենիիի դասերը, ին՞չ կավելացնեի կամ ի՞նչ կփոխեի ․․․ Իմ մայրենիի դասերն անցնում են շատ հետաքրքիր։ Մենք դասերի ժամանակ քնարկում ենք տարբեր թեմաներ, սովորում ենք հայոց լեզվի ուղղագրություն և քերականություն։ Ես կցանկանայի, որպեսզի տրված հանձնարարություները դասերի ժամանակ մանրամասն քնարկեինք, այնուհետև ստանայինք նոր հանձնարարություներ և ոչ թե արագ ստանայինք դրանք։

2.Գրել հոմանիշներով հարուստ նախադասություններ (հինգ հատ)

  1. Երկինքը կապույտ է, պարզ է և անամպ։
  2. Ջուրը մաքուր է, վճիտ է և զուլալ։
  3. Մենք գնացինք գազանանոց և այնտեղ տեսանք բրդոտ, փափկամազ և կեռ ոտքերով ու ծուռթաթ մի արջ։
  4. Իմ մայրիկը, սիրուն է, գեղեցիկ է և չնաշխարհիկ։
  5. Իմ համակարգիչը ունիվերսալ է, համապիտանի, արագ աշխատող և բազմաֆունկցիոնալ։

3. գրաբարի մասին

  1. ա  և ո  տառերի գրության վերաբերյալ.

աշխարհաբար  գրաբար     աշխարհաբար        գրաբար    
արքա արքայ  երեկո   երեկոյ
ծառա    ծառայ                    կոփածո    կոփածոյ    
տղա  տղայ                                  սիրո  սիրոյ

գրաբարով գրված այս նախադասությունը սովորել և գրել ժամանակակից մայրենիով․

Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:

Լավ է կույր աչքով, քան կույր մտքով։

Ընտրիր բոլոր կանոնավոր կոտորակները:

9/7

9/8

88/24

8/104

3/13

104/16

16/24

11/88

2.Ներկայացրու2 թիվը 5 հայտարարով կոտորակի տեսքով:

2=10/5

3.Ութ խնձորը պետք է հավասար բաժանել 9տղաների միջև (խնձորները միանման են):

Որքա՞ն կհասնի յուրաքանչյուրին:

apple.jpg

Պատասխան՝  խնձոր:

4.Գրիր խառը թիվը՝ հինգ ամբողջ յոթտասներեքերորդ:

5/73

5.Կոտորակը ներկայացրու բնական թվի տեսքով:

20/5=4

6. Անջատիր անկանոն կոտորակի ամբողջ մասը՝

276/11= 25 9/11

7. Քանորդը գրիր խառը թվի տեսքով՝

379:21= /

8.Ներկայացրու 5 8/12 խառը թիվը անկանոն կոտորակի տեսքով:

5 8/12= /

9. k-ի բերված արժեքներից ընտրիր այնպիսինները, որոնց դեպքում 3543−k կոտորակը կանոնավոր է:

8

7

2

1

4

5

9

3

6

10.Լուծիր հավասարումը՝ t−3/20=8

11.Պատասխան՝ t=

Լուծիր հավասարումը՝

294/x+15=7

Պատասխան՝ x=

12.n-ի բերված արժեքներից ընտրիր այնպիսինները, որոնց դեպքում 24−n20 կոտորակը անկանոն է:

2

7

1

9

6

5

8

3

19.09.2022, երկուշաբթի

1.Հոմանիշ և հականիշ բառեր։

Հոմանիշ են կոչվում մոտ իմաստ արտահայտող բառերը: Օրինակ՝

գագաթ-կատար

հովիկ-զեփյուռ

Հականիշ են կոչվում հակառակ իմաստ արտահայտող բառերը: Օրինակ՝

երկար-կարճ

խոշոր-մանր 

տանը շարունակել․․․

2. Խնդրում եմ կարդալ տեքստը և գտնել բնությունը բնութագրող բառերը․

Լռություն կա Կաքավաբերդի ավերակներում։ Միայն ձորի մեջ աղմկում է Բասուտա գետը, քերում է ափերը և հղկում հունի կապույտ որձաքարը։ Իր նեղ հունի մեջ գալարվում է Բասուտա գետը, ասես նրա սպիտակ փրփուրի տակ ոռնում են հազար գամփռներ և կրծում քարե շղթաները։

Պարիսպների գլխին բույն են դրել ցինը և անգղը։ Հենց որ բերդի պարիսպների տակ ոտնաձայն է լսվում, նրանք կռնչյունով աղմկում են, թռչում են բներից և ահարկու պտույտներ անում բերդի կատարին։ Ապա բարձրանում է քարե արծիվը, կտուցը կեռ թուր, մագիլները՝ սրածայր նիզակներ, փետուրները որպես պողպատե զրահ։

Կաքավաբերդի բարձունքի միակ ծաղիկը ալպիական մանուշակն է, ցողունը կաքավի ոտքի պես կարմիր, ծաղիկը ծիրանի գույն։ Քարի մոտ է բսնում ալպիական մանուշակը, պարիսպների տակ։ Արևից քարերը տաքանում են, և երբ ամպերը ծածկում են քար ու պարիսպ, մանուշակը թեքվում է, գլուխը հենում քարին։ Ծաղկափոշու մեջ թաթախված գունավոր բզեզին մանուշակը ճոճք է թվում, աշխարհը՝ ծիրանագույն բուրաստան։ Ակսել Բակունց՝ <<Ալպիական մանուշակ>>։

Լռություն, կապույտ որձաքարը, սպիտակ փրփուրի, քարե շղթաները, քարե արծիվը, ալպիական մանուշակն, ցողունը կաքավի ոտքի պես կարմիր, ծաղիկը ծիրանի գույն, արևից քարերը տաքանում են, ամպերը ծածկում են քար ու պարիսպ, ծաղկափոշու մեջ թաթախված գունավոր բզեզ։

3․ Վերհիշելով դ-թ,բ-փ,գ-ք,ձ-ց,օ-ո,է-ե ուղղագրությունը՝ լրացնում ենք բաց թողնված տառերը․

Այսպիսով՝

էներգիա, վրաերթ, երես, որևէ, մանրէ, էինք,վերելք, գետեզր,կիսաեփ, լայնէկրան,վայրէջք, երանգ, եզր: