1. Ի՞նչ եք հասկանում վալենտականություն ասելով։
Վալենտականությունը ցույց է տալիս ատոմի ունակությունը միանալու որոշակի թվով այլ ատոմների հետ միացություններ ստեղծելու համար։
2. Միացությունում ո՞ր տարրի վալենտականությունը չի համապատասխանում խմբի համարին։
Տրված են.
ա. F (Ֆտոր)
բ. S (Ծծումբ)
գ. O (Թթվածին)
դ. Ne (Նեոն)
ե. Cl (Քլոր)
- F — 7-րդ խումբ, վալենտականություն՝ հիմնականում 1 → համապատասխան է։
- S — 6-րդ խումբ, կարող է լինել 2, 4, 6 → տարբեր դեպքերում տարբեր է։
- O — 6-րդ խումբ, վալենտականություն՝ հիմնականում 2 → համապատասխան է։
- Ne — 8-րդ խումբ, իներտ գազ, սովորաբար վալենտականություն չունի։
- Cl — 7-րդ խումբ, վալենտականություն 1, 3, 5, 7 → տարբեր է։
Պատասխան՝ դ. Ne, քանի որ նեոնը չի ցուցաբերում սովորական վալենտականություն:
3. Որոշեք տարրերի վալենտականությունը հետևյալ բանաձևերում.
- CO₂ →
- O թթվածին՝ միշտ 2 վալենտություն, ընդհանուր 2×2=4 ։
- Ուրեմն C ունի 4 վալենտություն։
- SiO₂ →
- O ունի 2 վալենտություն։
- Ուրեմն Si ունի 4 վալենտություն։
- N₂O₃ →
- O ունի 2 վալենտություն, ընդհանուր 2×3=6։
- Ուրեմն N ընդհանուր 6 վալենտություն ունի, 6/2=3, միատոմի համար՝ 3 վալենտություն։
- N₂O₅ →
- O ունի 2×5=10 վալենտություն։
- N ընդհանուր 10 վալենտություն ունի, 10/2=5, այսինքն՝ 5 վալենտություն։
- Cl₂O →
- O ունի 2 վալենտություն։
- Ուրեմն Cl₂ ունի ընդհանուր 2 վալենտություն, մեկ ատոմը՝ 1 վալենտություն։
4. Որքա՞ն է 8 գ զանգվածով ջրածնի.
- ա. Նյութաքանակը (մոլ)
Ջրածնի մոլար զանգվածը ≈ 1 գ/մոլ։ n=mM=81=8 մոլn = \frac{m}{M} = \frac{8}{1} = 8 \, \text{մոլ}n=Mm=18=8մոլ - բ. Ծավալը (լ)
Նորմալ պայմաններում 1 մոլ գազը զբաղեցնում է 22.4 լ։ V=n×22.4=8×22.4=179.2 լV = n \times 22.4 = 8 \times 22.4 = 179.2 \, \text{լ}V=n×22.4=8×22.4=179.2լ
5. Որքա՞ն է ջրածնի զանգվածային բաժինը (%) էթիլ սպիրտում (C₂H₅OH):
- Մոլեկուլային զանգվածը՝
- C₂H₅OH = (2×12) + (6×1) + (1×16) = 24 + 6 + 16 = 46 գ/մոլ
- Ջրածնի զանգվածը՝ 6×1 = 6 գ։
- Բաժինը՝ 646×100%≈13.04%\frac{6}{46} \times 100\% \approx 13.04\%466×100%≈13.04%
6. Հաշվել CO₂ հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը.
- C = 12 գ/մոլ
- O₂ = 2×16 = 32 գ/մոլ
Ուրեմն 12+32=44 գ/մոլ12 + 32 = 44 \, \text{գ/մոլ}12+32=44գ/մոլ
7. Որքա՞ն է 0.75 մոլ թթվածնի (O₂) զանգվածը (գ):
- Մոլար զանգվածը՝ 32 գ/մոլ։
m=n×M=0.75×32=24 գm = n \times M = 0.75 \times 32 = 24 \, \text{գ}m=n×M=0.75×32=24գ
8. Որքա՞ն է 106.5 գ զանգվածով ֆոսֆորի օքսիդի նյութաքանակը (P₂O₅):
- Մոլեկուլային զանգվածը՝ (2×31) + (5×16) = 62 + 80 = 142 գ/մոլ։
- Նյութաքանակը՝
n=mM=106.5142≈0.75 մոլn = \frac{m}{M} = \frac{106.5}{142} \approx 0.75 \, \text{մոլ}n=Mm=142106.5≈0.75մոլ
9. Հետևյալ ռեակցիաների ուրվագրերում ընտրեք գործակիցները.
ա. Fe + O₂ → Fe₃O₄
(Fe₃O₄-ում Fe-ի հարաբերակցությունը 3 է, O-ի՝ 4)։
Հավասարեցում՝ 3Fe+2O2→Fe3O43Fe + 2O₂ \rightarrow Fe₃O₄3Fe+2O2→Fe3O4
բ. Al + HCl → AlCl₃ + H₂
Հավասարեցում՝ 2Al+6HCl→2AlCl3+3H22Al + 6HCl \rightarrow 2AlCl₃ + 3H₂2Al+6HCl→2AlCl3+3H2
10. Հաշվել 3 մոլ ծծմբական թթվի (H₂SO₄) զանգվածը.
- Մոլեկուլային զանգվածը՝
(2×1) + (32) + (4×16) = 2 + 32 + 64 = 98 գ/մոլ։ - Ուրեմն 3 մոլի զանգվածը՝
m=3×98=294 գm = 3 \times 98 = 294 \, \text{գ}m=3×98=294գ
11. Գործակիցներից հետո ռեակցիաների մասնակցող նյութերի քանակները.
2Al + 3Cl₂ → 2AlCl₃
- 2 մոլ Al
- 3 մոլ Cl₂
- 2 մոլ AlCl₃
(Ուշադրություն՝ ձեր տեքստում փոքր սխալ կար՝ ճիշտ գրառում եմ տվել վերևում։)
12. Հավասարեցում և գործակիցներ՝
ա. CO₂ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O
Հավասարեցում՝ CO2+2NaOH→Na2CO3+H2OCO₂ + 2NaOH \rightarrow Na₂CO₃ + H₂OCO2+2NaOH→Na2CO3+H2O
բ. Al + CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + Cu
Հավասարեցում՝ 2Al+3CuSO4→Al2(SO4)3+3Cu2Al + 3CuSO₄ \rightarrow Al₂(SO₄)₃ + 3Cu2Al+3CuSO4→Al2(SO4)3+3Cu
Լեո Մելիքյանի բլոգ 