Մեխանիկական Ալիքներ
Մեխանիկական ալիքները էներգիայի տարածման միջոցներ են, որոնք պահանջում են միջավայր՝ կոշտ, հեղուկ կամ գազային, որպեսզի կարողանան տարածվել: Այս ալիքները չեն տեղափոխում նյութ, միայն էներգիա: Երբ ալիքները շարժվում են, մասնիկները տեղափոխվում են միայն փոքր տարածություններ, բայց ալիքը շարունակում է տարածվել, փոխանցելով էներգիան:
Ալիքների Տեսակներ
- Ուղիղ ալիքներ
Այս ալիքները առաջանում են, երբ մասնիկները շարժվում են ուղղությամբ, որը ուղղահայաց է ալիքի տարածման ուղղությանը: Այս տեսակի ալիքները կարող են առաջանալ միայն կոշտ նյութերում, օրինակ՝ ստեղների կամ լարերի տատանումներ: Ջրի ալիքներն են ուղիղ ալիքների օրինակները, երբ ջրի մասնիկները բարձրանում և իջնում են, բայց ալիքը տարածվում է դեպի ափ: - Հորիզոնական ալիքներ
Այս ալիքները առաջանում են այն ժամանակ, երբ մասնիկները շարժվում են ըստ ալիքի տարածման ուղղության՝ առաջ և հետ: Այս տեսակը տիպիկ է ձայնի տարածմանը: Ձայնը տարածվում է օդում, երբ մասնիկները շարժվում են առաջ ու հետ՝ փոխանցելով ալիքը և էներգիան:
Ալիքների Հատկություններ
- Ալիքի բարձրությունը (H)
Ալիքի բարձրությունը ցույց է տալիս ալիքի ուժը կամ էներգիան: Մեծ ալիքները ավելի շատ էներգիա են փոխանցում: Օրինակ, ուժեղ ծովային ալիքները կարող են մեծ վնաս հասցնել, քանի որ դրանք ունեն մեծ էներգիա: - Ալիքի երկարությունը (λ)
Ալիքի երկարությունը ցույց է տալիս այն տարածությունը, որը պարունակում է մեկ ամբողջական ալիք: Սովորաբար դա չափվում է ալիքի երկու հարակից բարձրագույն կամ ցածրագույն կետերի միջև: Չափում է ալիքի տևողությունը միջավայրում: - Ալիքի արագությունը (v)
Ալիքի արագությունը ցույց է տալիս, թե որքան արագ է այն տարածվում միջավայրում: Օրինակ՝ ձայնը ավելի արագ է տարածվում օդում, քան ջրում, քանի որ օդը ավելի քիչ խիտ է: Ալիքի արագությունը կախված է միջավայրի խտությունից և այլ հատկություններից: - Հաճախություն (f)
Հաճախությունը ցույց է տալիս, թե քանի անգամ է ալիքը կատարում ամբողջ ցիկլը մեկ վայրկյանի ընթացքում: Հաճախությունը չափվում է հերծանով (հեռ․ Hertz – Hz): Եթե ալիքը շատ բարձր հաճախություն ունի, ապա այն արագորեն կընդունվի, օրինակ՝ բարձր երաժշտական նոտաների դեպքում: Սովորաբար, մարդու լսողությունը կարող է ընկալել 20 Hz-ից մինչև 20,000 Hz հաճախություն ունեցող ձայներ:
Օգտագործումներ
- Ձայն
Ձայնը մեխանիկական ալիք է, որը տարածվում է օդում: Երբ մենք խոսում ենք կամ երաժշտություն նվագում, մեր ձայնը առաջացնում է օդի մեջ ալիքներ, որոնք տարածվում են և հասնում մեր ականջներին: Դրանք ալիքներ են, որոնք մեր գլխում վերածվում են ձայնի: - Ծովային ալիքներ
Ծովային ալիքները առաջանում են քամիների կամ ստորգետնյա շարժումների արդյունքում: Այս ալիքները կարող են լինել շատ ուժեղ և վնասակար, քանի որ դրանք ունեն մեծ էներգիա և կարող են մեծ վնաս հասցնել, հատկապես ցունամիերի ժամանակ: - Երաժշտական ալիքներ
Երաժշտական գործիքները ստեղծում են ալիքներ, որոնք մենք լսում ենք որպես երաժշտություն: Օրինակ՝ դաշնամուրի կամ ջութակի ձայնը ալիքներ է առաջացնում, որոնք տարածվում են օդում ու մեր ականջներին հասնելով՝ ստեղծում երաժշտական սիմֆոնիա:
Մեխանիկական ալիքները տարածվում են միջավայրերում, փոխանցելով էներգիա, առանց նյութի տեղաշարժման: Այս ալիքները են այն հիմնական գործընթացները, որոնք մեզ թույլ են տալիս լսել ձայներ, տեսնել ծովային ալիքներ և հասկանալ տեխնոլոգիական փոխանցումներ:
Լեո Մելիքյանի բլոգ 