Վրաստան։ Վրաստանը Հարավային Կովկասի պետություն է, որը գտնվում է Եվրոպայի և Ասիայի միջև՝ Սև ծովի ափին։ Այն սահմանակից է հյուսիսից Ռուսաստանին, հարավից Թուրքիային ու Հայաստանին, և հարավ-արևելքից՝ Ադրբեջանին։ Վրաստանի մայրաքաղաքն է Թբիլիսին, որը համարվում է երկրի մշակութային, քաղաքական և տնտեսական կենտրոնը։

Վրաստանը հայտնի է իր հին պատմությամբ, հնագույն մշակույթով և բնության բազմազանությամբ։ Պատմականորեն Վրաստանը եղել է մի խաչմերուկ՝ որտեղ բախվել են տարբեր կայսրություններ և քաղաքակրթություններ։ Երկիրը երկար ժամանակ գտնվել է Պարսկաստանի, Օսմանյան կայսրության և Ռուսաստանի ազդեցության տակ։

Վրաստանը հայտնի է նաև իր գինեգործությամբ։ Այն համարվում է աշխարհի ամենահին գինեգործական շրջաններից մեկը, որտեղ գինին արտադրում են արդեն ավելի քան 8000 տարի։

Վրաստանի բնակչությունը շուրջ 3.7 միլիոն է։ Պետական լեզուն վրացերենն է, որն ունի յուրահատուկ այբուբեն՝ հնագույն պատմությամբ։

Վրաստանը նաև հայտնի է իր բազմազան բնությամբ, որը ներառում է բարձր լեռներ, գեղեցիկ լճեր և անտառներ։ Վրաստանը զբոսաշրջության համար շատ գրավիչ վայր է, առաջարկելով ինչպես ձմեռային սպորտաձևեր, այնպես էլ պատմական ու մշակութային վայրերի այցելություն։

Այսօր Վրաստանը ինքնիշխան պետություն է, որը ձգտում է դեպի եվրոպական ինտեգրացիա և անդամակցում է մի շարք միջազգային կազմակերպություններին։

Պարսկաստան։ Պարսկաստանը, այժմ հայտնի որպես Իրան, Մերձավոր Արևելքի կարևորագույն պետություններից է՝ հարուստ պատմությամբ, մշակույթով և ազդեցիկ քաղաքական դերով։ Իրանը գտնվում է Ասիայի հարավ-արևմուտքում և սահմանակից է մի շարք երկրներին, այդ թվում՝ Թուրքիային, Իրաքին, Աֆղանստանին, Պակիստանին, Ադրբեջանին և Հայաստան։ Այն ունի մուտք Պարսից ծոցին և Կասպից ծովին։

Պատմություն

Իրանի պատմությունը ձգվում է ավելի քան 2500 տարի: Հին Պարսկաստանը հիմնադրել է Աքեմենյան դինաստիան մ.թ.ա. 6-րդ դարում, որը տիրում էր մեծ տարածքներին՝ սկսած Հնդկաստանից մինչև Հունաստան: Աքեմենյանները համարվում են աշխարհի առաջին հզոր կայսրություններից մեկը, որը զարգացրել է պետական կառավարման և իրավունքի հիմունքները։

Այնուհետև Պարսկաստանը ղեկավարել են մի շարք այլ դինաստիաներ, ինչպիսիք են Պարթևները և Սասանյանները: Սասանյան կայսրությունը հիմնադրեց պարսկական մշակույթի, արվեստի և գիտության ոսկեդարը, մինչև այն նվաճվեց իսլամական խալիֆաթի կողմից 7-րդ դարում։

Մշակույթ

Իրանը ունի հարուստ մշակույթ, որը մեծապես ազդել է իսլամական աշխարհի և աշխարհի տարբեր երկրների վրա։ Պարսկական գրականությունը, մասնավորապես, ունի դարավոր ավանդույթ, հայտնի պոետներով, ինչպիսիք են Ֆիրդուսին, Սաադին, Հաֆեզը և Օմար Խայամը։ Նրանց ստեղծագործությունները հայտնի են իրենց փիլիսոփայական խորությամբ և գեղարվեստական գեղեցկությամբ։

Իրանը նաև ունի զարգացած գեղարվեստական ավանդույթներ, ներառյալ ճարտարապետությունը, երաժշտությունը, գորգագործությունը և մինետուրները։ Իրանական գորգերը համարվում են աշխարհի ամենահեղինակավոր և ամենաթանկարժեք գորգերից մեկը։

Ադրբերդջան։ Ադրբեջանը Հարավային Կովկասի պետություն է, որը տեղակայված է Եվրոպայի և Ասիայի սահմանին՝ Կասպից ծովի արևմտյան ափին: Այն սահմանակից է հյուսիսից Ռուսաստանին, հյուսիս-արևմուտքից Վրաստանին, արևմուտքից Հայաստանին, հարավից Իրանին և արևմուտքից Թուրքիային (Նախիջևանի միջոցով, որը Ադրբեջանի միանվագ է): Ադրբեջանի մայրաքաղաքն է Բաքուն, որը գտնվում է Կասպից ծովի ափին և հանդիսանում է երկրի գլխավոր տնտեսական, մշակութային և քաղաքական կենտրոնը։

Թուրքիա։ Թուրքիան՝ պաշտոնապես Թուրքիայի Հանրապետությունը, մի պետություն է, որը գտնվում է Ասիայի և Եվրոպայի սահմանին՝ բաղկացած է Արևմտյան Ասիայից (Անատոլիա) և փոքր մասով Արևելյան Եվրոպայից (Բալկանյան թերակղզի): Թուրքիան սահմանակից է մի շարք երկրների՝ հյուսիս-արևմուտքից՝ Հունաստան և Բուլղարիա, հյուսիսից՝ Սև ծով, արևելքից՝ Վրաստան, Հայաստան, Ադրբեջան (Նախիջևան), և Իրան, հարավից՝ Իրաք և Սիրիա, իսկ արևմուտքից՝ Էգեյան ծով: Մայրաքաղաքը Անկարա քաղաքն է, սակայն Ստամբուլը, որը նախկինում հայտնի էր որպես Կոստանդնուպոլիս, երկրի խոշորագույն քաղաքն է և մշակութային, պատմական ու տնտեսական կենտրոնը:

Նպատակը`

• Որոնք են մեր հարևան պետությունները Վ

Վրաստան, Պարսկաստան, Ադերբեջան, Թուրքիա

• Ինչ գիտենք մեր հարևան պետությունների մասին

Հայաստանը սահմանակից է չորս երկրներին՝ Վրաստանին, Թուրքիային, Ադրբեջանին և Իրանին: Յուրաքանչյուր հարևան պետություն ունի իր յուրահատուկ պատմությունը, մշակույթը և քաղաքական դերը տարածաշրջանում։

• Ինչպիսին են Հայաստանի հարաբերությունները հարևան պետությունների հետ

Հայաստանի հարաբերությունները հարևան պետությունների հետ բազմազան են և մեծապես կախված են պատմական, քաղաքական և տնտեսական գործոններից։ Ներկայումս Հայաստանի հարաբերությունները հարևան երկրների հետ կարող են բնութագրվել այսպես.

Վրաստան

Հայաստանը և Վրաստանը ունեն հարաբերականորեն բարեկամական հարաբերություններ։ Երկու երկրներն ունեն պատմական և մշակութային կապեր, ինչպես նաև ընդհանուր շահեր՝ կապված տարածաշրջանային անվտանգության և տնտեսական համագործակցության հետ։ Վրաստանը կարևոր դեր ունի Հայաստանի համար, քանի որ այն հիմնական մուտքն է դեպի Սև ծով և կապը արտաքին աշխարհին։ Չնայած որոշ խնդիրների, ինչպես, օրինակ, ազգային փոքրամասնությունների իրավունքների վերաբերյալ, հարաբերությունները ընդհանուր առմամբ մնում են դրական։

Պարսկաստան

Հայաստանի և Պարսկաստանի հարաբերությունները նույնպես կայուն և բարեկամական են։ Պարսկաստանն այն հազվագյուտ երկրներից է, որի հետ Հայաստանը երկար տարիներ պահել է լավ հարաբերություններ։ Երկու երկրներն ունեն ընդհանուր տնտեսական և էներգետիկ շահեր, և Իրանը կարևոր է Հայաստանի համար որպես էներգիայի և ապրանքների մատակարար։ Հայ-իրանական հարաբերությունները հատկապես կարևոր են՝ հաշվի առնելով Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների բարդությունը։

Թուրքիա

Հայաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները շատ լարված են և այս պահի դրությամբ դիվանագիտական հարաբերություններ չեն պահպանվում։ Հարաբերությունների հիմնական խնդիրը կապված է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցի հետ։ Թուրքիան շարունակում է հրաժարվել ճանաչել 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանությունը, ինչը խոչընդոտ է հանդիսանում երկրների միջև հարաբերությունների բարելավման համար։ 2009 թվականին ստորագրված Ցյուրիխի արձանագրությունները՝ երկկողմ հարաբերությունների կարգավորման նպատակով, այդպես էլ չվավերացվեցին, և սահմանը շարունակում է մնալ փակ։

Ադրբեջան

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունները առավել բարդ և լարված են։ Նրանց հարաբերությունները հիմնականում ձևավորվում են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության շուրջ։ 1990-ական թվականներին՝ Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմից հետո, երկու երկրները պահպանել են կրակադադարի ռեժիմ, բայց հարաբերությունները մնացել են խիստ լարված։ 2020 թվականի սեպտեմբերին բռնկվեց նոր ռազմական հակամարտություն, որը ավարտվեց նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ, ինչը նոր պայմաններ ձևավորեց տարածաշրջանում, սակայն լիակատար խաղաղություն դեռևս չի հաստատվել, և սահմանային լարվածությունները շարունակում են մնալ։

Վերաբերմունքն ընդհանուր առմամբ

Հայաստանն իրեն հաճախ զգում է շրջափակված, քանի որ ունի դժվարին հարաբերություններ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ, ինչը մեծացնում է Վրաստանի և Իրանի հետ հարաբերությունների կարևորությունը։ Այս բարդ աշխարհաքաղաքական իրավիճակում Հայաստանը ձգտում է ամրապնդել իր միջազգային կապերը և զարգացնել հարաբերությունները տարբեր երկրների հետ՝ ապահովելու իր անվտանգությունն ու տնտեսական զարգացումը։