1.«43 և 13 թվերի տարբերության և 892 թվի արտադրյալը» բառակապակցությունը կարելի է գրել (43−13)⋅892 թվային արտահայտության տեսքով:

Հաշվիր արտահայտության արժեքը: 43-13=30 30×892=26 760

Պատասխան՝ արտահայտության արժեքը՝ 26 760 

2.Հաշվիր տրված թվային արտահայտության արժեքը՝ 12−(32:32)

Պատասխան՝ 11

3.Տանձի 1 կիլոգրամն արժե x դրամ, իսկ խնձորի 1 կիլոգրամը՝ y դրամ:

Գրիր տառային արտահայտության տեսքով՝ որքանո՞վ է տանձի 1 կգ -ն ավելի թանկ խնձորի 1 կգ -ից

Ընտրիր ճիշտ պատասխանը:

x−y

2x−2y

2x−3y

x+y

4.399:3−5⋅69 արտահայտությունը 

տառային է:

թվային է:

5.Հաշվիր հետևյալ տառային արտահայտության արժեքը՝ (z:z)−(14:14)

Ընտրիր ճիշտ պատասխանը:

z

2

0

z−14

6.Լրացրու աղյուսակը:

k -ի արժեքը	0	1	2	3	4
k+9 -ի արժեքը	9	10	11	12	13
13−k -ի արժեքը	13	14	15	16	17

7.Ուղղանկյան մի կողմը 22 սմ է, իսկ երկրորդը նրանից մեծ է a սմ 11-ով:

Գտիր ուղղանկյան երկրորդ կողմի երկարությունը, եթե a=11 սմ:

Պատասխան՝  33սմ

8.Տրված է 26−(d:d)+8 տառային արտահայտությունը: 

Գտիրայդ արտահայտության արժեքը:d:d=1 26-1=25 25+8=33

Պատասխան՝ 33

9.Խաղահրապարակն ունի ուղղանկյան ձև: Նրա լայնությունը mմ է, իսկ երկարությունը՝32 մ: Որքա՞ն է խաղահրապարակի պարագիծը:

Գործողությունը կատարելիս պատասխանի դաշտում գործողության անդամները տեղադրեք նույն հերթականությամբ, ինչպես նշված է պահանջում:

Պատասխան՝ խաղահրապարակի պարագիծը  2⋅(m+32)մ է:

10.Գտիր(125+m)−27 տառային արտահայտության արժեքը, եթե m=58

Պատասխան՝156

11.Հաշվիր այս տառային արտահայտության արժեքը՝ g−(m−m)⋅g

Ընտրիր ճիշտ պատասխանը:

g

0

2

mg

12.Լրացրու աղյուսակը:

k -ի արժեքը	0	1	4	9	11	15
k+9 -ի արժեքը	9	10	13	18	20	24
30−k -ի արժեքը	0	29	26	21	19	15

Առանց հաշվելու պարզիր, թե ո՞ր արտահայտություններն են իրար հավասար:

• 59⋅(−25)
• (−59)⋅(−25)
• (−25)⋅59

1, 3:

Արտահայտությունը արտագրիր առանց փակագծերի:

−(−27)=27:

Պարզիր, թե ո՞ր արտահայտությունների արժեքներն են իրար հավասար:

• 39⋅60
• (−60)⋅(−39)
• −39⋅60

1, 3:

Արտագրիր հետևյալ արտահայտությունը առանց փակագծերի:

Պատուհանում առանց բաց թողնված տեղերի գրիր թվերը և «⋅», «+» կամ «−» նշանները:

Բազմապատկման նշանի փոխարեն օգտագործիր  «∗» նշանը:

(−15)⋅(−49)+(−79)=-15x-49+-79=656

Ձևափոխիր 91⋅(−10)⋅(−42) արտահայտությունը:

Ընտրիր ճիշտ տարբերակ(ներ)ը:

• 42⋅91⋅10
• (−91)⋅(−10)⋅(−42)
• 10⋅91⋅(−42)
• (−42)⋅91⋅(−10)

4:

8−8⋅23 արտահայտությունը ներկայացրու արտադրյալի տեսքով:

Պատասխան՝ (8:8)⋅23=⋅1×23

1. Կիրառելով բազմապատկման բաշխական օրենքը` (5−5)⋅18 արտահայտությունը ներկայացրու արտադրյալի տեսքով:

Պատասխան՝ (5−5)⋅18=⋅(1−18)

2. Հաշվիր ստացված արտահայտության արժեքը:

Պատասխան՝  0

Կիրառելով բազմապատկման տեղափոխական օրենքը՝ ձևափոխիր արտահայտությունը:

Մեծությունները գրիր առանց բաց տեղերի, բազմապատկման նշանի փոխարեն օգտագործիր «∗» նշանը:

−43⋅d=dx43

11−583 արտահայտությունը ներկայացրու արտադրյալի տեսքով:

Պատասխան՝ 11−583=⋅(1−53)=1×1-583

Կիրառելով բազմապատկման բաշխական օրենքը` հաշվիր այս արտահայտության արժեքը՝ 7⋅(−3)+(−3)⋅8=7x8x-3)x-3)

Պատասխան՝ 45

հաշվիր արտահայտության արժեքը:

−5+(−5)+(−5)+(−5)+(−5)+(−5)=30

Պարզիր, թե ո՞ր արտահայտություններն են իրար հավասար:

• 2⋅(−21)
• (−21)⋅(−2)
• 21⋅(−2)
• (−2)⋅21

1, 4

Պարզիր, թե որո՞նք են հավասար −91⋅y⋅x արտահայտությանը:

Ընտրիր ճիշտ տարբերակները:

• −91⋅x⋅y
• −x⋅91⋅y
• 91⋅y⋅(−x)
• −91⋅(−x)⋅y
• (−91)⋅(−y)⋅(−x)
• y⋅x⋅(−91)
• −y⋅x⋅(−91)

1, 2, 6:

29−1450 արտահայտությունը ներկայացրու արտադրյալի տեսքով:

Պատասխան՝ 29−1450=⋅(1−)-29×1450=

Կիրառելով բազմապատկման բաշխական օրենքը՝ հաշվիր:

5⋅5−11⋅5+14⋅5−20⋅5−5=6×5+6×5-5=55

Լուծիր (y−2)⋅(y−2)−17⋅(y−2)=0 հավասարումը:

Առաջինը տեղադրիր փոքր արմատը:

Պատասխան՝ y1=2y-4 y2=-17y+34

587. Հաշվե՛ք.
     ա) (–3) · (–7)=21 բ) (+3) · (+4)=12 գ) (–1) · (–20)=20 դ) (+8) · (+5)=40

588. Հաշվե՛ք.
     ա) (–8) · (+16)=-128 բ) (–7) · (+5)-35 գ) (+17) · (–4)=-68 դ) (+21) · (–6)=-126

589. Կատարե՛ք ամբողջ թվերի բազմապատկում.
     ա) (–4) · (–5)=20 գ) (+32) · (–6)=-192 ե) (+1) · (+23)=23 է) (–19) · (+7)=-133
     բ) (–8) · 0=0 դ) 0 · (–1)=0 զ) (+14) · (–25)=-350 ը) (–10) · (+12)=-120:

590. Առանց բազմապատկում կատարելու համեմատե՛ք.
     ա) (–5) · (–7) < 0, դ) (+3) · (+9) > (+8) · (–7),
     բ) (–8) · (+6) < 0, ե) (–14) · (–12) > (–10) · (+2),
     գ) (+16) · (–5) < 0, զ) (+20) · (–1) < (–6) · (–3)։

591:Համեմատե՛ք թվերը.
ա) (–5) · 0 < 4, բ) (7 · 0) · (–9) > –2,

գ) –100 < 100 (–3) · 0, դ) 8 > 37 · (0 · 20)։

592. Գտե՛ք արտադրյալը.
     ա) 16 · (–3) · 6 բ) (–8) · (–4) · 3 գ) 14 · (–5) · (–7) դ) (–15) · 17 · (–2)

592֊ա,բ,գ,դ:Գտե՛ք արտադրյալը.
ա) 16 · (–3) · 6=-288,
բ) (–8) · (–4) · 3=96,

գ) 14 · (–5) · (–7)=490,

դ) (–15) · 17 · (–2)=510,

ե) (–1) · (–1) · (–8)=-8,

զ) 8 · (–1) · 0=0։

593֊ա,բ,գ:Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի
հավասարություն.
ա) -21 ։ 3 = –7, գ) 48։ (–8) = –6,
բ) -10։ (–5) = 2,

594֊ա,բ,գ:Համեմատման նշաններից ո՞րը պետք է դնել աստղանիշի
փոխարեն, որպեսզի ստացվի ճիշտ համեմատում.

ա) (–4) · (–5) > 0,
բ) (–8) · 5 < 0,
գ) 7 · (–3) < (–2) · (–1):

595: Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) (+3) · (–8) + (–6) · (+2) – (–4) · (–7)=-64,

բ) (–13) · (–6) – (+4) · (+18) – (–5) · (+20)=106,

գ) (–25) · (+4) – (+100) · (–1) + (+4) · (–40)=-160,

դ) (+2) · (–5) + (–3) · (–7) – (+16) · (–7)=123։

596:Հետևյալ թվերը ներկայացրե՛ք երկու արտադրիչների արտադրյալի տեսքով, որոնցից գոնե մեկը բացասական թիվ է.
–40=-20×2, +32=+16 + +16, –1=1-2, 0=-2+2, –12=-6×2, +9=+4 + =5:

599։

Ի՞նչ նշան կունենա երեք ամբողջ թվերի արտադրյալը, որոնցից

ա) երկուսը բացասական թվեր են, մեկը դրական: — և +,
բ) մեկը բացասական թիվ է, երկուսը` դրական: — և -:

Առաջադրանքներ 2

597.Կարելի՞ է արդյոք պնդել, որ հակադիր ամբողջ թվերից յուրաքանչյուրը ստացվում է` մյուսը –1-ով բազմապատկելու միջոցով։ Այո

598.Ինչի՞ է հավասար a և b ամբողջ թվերի արտադրյալի բացարձակ
արժեքը։ Պատասխանը գրի՛ առեք տառային նշանակումներով։

600, 601, 603, 604, 606, 607, 608, 609։

1.Հաշվիր ամբողջ թվերի տարբերությունը:

46−65=-19

2.Հաշվիր՝

−34−(−34)=-68

3.Հաշվիր:

Առաջին պատուհանում տեղադրիր արդյունքի նշանը՝ «−» կամ «+»:

4−7=-3

4.Ցերեկը օդի ջերմաստիճանը +17°C էր, իսկ գիշերը այն իջավ 5 աստիճանով:

Նշիր, թե որքան դարձավ ջերմաստիճանը գիշերը:

Դրական թվերը գրիր առանց + նշանի:

Պատասխան՝ ջերմաստիճանը գիշերը դարձավ °C 17-5=12

Որոշիր արտահայտության արժեքը:

+14−(+101)=115

6.Գրիր այն թիվը, որը 27-ով փոքր է 15-ից:

Պատասխան՝ 42

7.Հաշվիր արտահայտության արժեքը:

2940−6424=-3484

8.-158ը և 158-ը հակադիր թվեր են:

Դրանց գումարը հավասար է՝ 

-0ի:

9.Դրանց տարբերությունը հավասար է՝ 

0ի

c−103>−103 անհավասարությունը սխալ էճիշտ է, եթե c>0։ Մեծ է:

10.Պարզիր, թե b-ի ո՞ր արժեքներն են բավարարում b−362>−362 անհավասարությանը: եթե b մեծ է -1

Ընտրիր ճիշտ պատասխան(ներ)ը:

• −27
• ոչ մեկը չի բավարարում
• −42
• −9
• −18
• բոլորն էլ բավարարում են+

11.∗-ի փոխարեն տեղադրիր այնպիսի թիվ, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն՝ 11−106=−95

12.Պատասխան՝ 95-ի փոխարեն պետք է լինի 

-ը:

68−b>68 անհավասարությունը սխալ էճիշտ է, եթե b<0 ճիշտ է

445. Կոորդինատային ուղղի վրա նշված են կետեր.

A-5, B-3, C-2, D+1, E+3, F+5:

Գրե՛ք նրանց կոորդինատները:

446. Գրե՛ք տառերով նշանակված կետերի կոորդինատները (տե՛ս նկ. 58)։

E-9, F-8, G-6, K-3, A+1, B+4, C+7, D+9:

A-10, B-7, C-4, D-2, E-1, O0, F+3, G+5 K+8:

447.Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3), B (+7), C (–6),
D (+1), E (+8), F (–5), G (–4) կետերը, եթե միավոր հատվածի
երկարությունը սմ է, 1 սմ է

448․Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք –7, –5, –2, 0, +1, +4, +8, +10
թվերին համապատասխանող կետերը։

450․Կոորդինատային ուղղի վրա A (–6), B (+2), C (–3), D (–4), E (+8),
F (–2), G (–10) կետերից ո՞րն է գտնվում ամենից ձախ, և ո՞րը՝ ամենից
աջ։ Ամենաձախ -10 Ամենաաջ +8:

452․Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք A (–2) և B (+7) կետերը: Գտե՛ք A և
B կետերի հեռավորությունը` արտահայտված միավոր հատվածներով: 9 միավոր

451․Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա նշե՛ք A (–3) կետը։ Նշե՛ք
նաև՝
ա) B կետը, որը գտնվում է A կետից երկու միավոր դեպի աջ,
բ) C կետը, որը գտնվում է A կետից երեք միավոր դեպի ձախ։

Ընտրիր շրջանաձև դիագրամը:

↗ Այս դիագրաման

Նայիր տվյալ դիագրամին:

Սյունյակաձև

Աշակերտներին հարցրին, թե ո՞րն է նրանց սիրած միրգը և արդյունքները ներկայացրին այս աղյուսակի տեսքով:

Սիրած միրգը	Աշակերտների թիվը
խնձոր	16
տանձ	24
խաղող	41
ծիրան	68
դեղձ	46
սալոր	13
բալ	35
թուզ	2
անանաս	5
բանան	10

68 աշակերտ սիրում է ծիրան:

Նայիր դիագրամին և ընտրելով ճիշտ պատասխանները՝ լրացրու աղյուսակը:

Առարկա	Աշակերտների թիվը
Աշխարհագրություն	39
Ֆիզիկա 8

1. Մաթեմատիկայից «չորս» գնահատականը ստացել է/են.

• Գևորգյանը
• Սարյանը
• ոչ ոք
• Մելոյանը

2. Մաթեմատիկայից «հինգ» գնահատական ստացել է/են.

• Գևորգյանը
• Թանգյանը
• Ավագյանը
• ոչ ոք
• Վանյանը

Օգտվելով սյունակաձև դիագրամից՝ ընտրիր ճիշտ պատասխանը:

«Երկու» գնահատականը ստացել է Մելոյանը

Երկրագնդում ապրող մարդկանց  46 % -ի արյան խումբը 0-ն է, մոտ 34 %-ինը А-ն է, մոտ 17 % -ինը՝ B-ն է և մոտ 3 % -ն ունի ամենահազվագյուտ արյան խումբը՝ АВ-ն:

Ո՞րն է այս տվյալներն արտահայտող շրջանաձև դիագրամը:

Սա է

Աշակերտները պատասխանեցին «Ո՞րն է քո ամենասիրած առարկան» հարցին: Արդյունքները ամփոփված են հետևյալ դիագրամում:

Քանի՞ աշակերտ է համարում Սպորտը իր ամենասիրած առարկան:

Պատասխան՝ 112

 աշակերտ:

Ներքևի դիագրամը ցույց է տալիս «Ո՞րն է քո մեքենայի մակնիշը» հարցման արդյունքները: Մուգ կանաչով նշված են կանանց պատասխանները, իսկ բաց կանաչով՝ տղամարդկանց:

Ո՞ր մեքենայի դեպքում է տղամարդկանց ու կանանց թվերի տարբերությունը ամենամեծը:

Պատասխան՝ Lada

Առաջադրանքներ

93, 1005+11/3=3026/3 1005/1+11/3 1005×3/1×3+11/3=3015/3+11/3=3015+11/3=3026/3

95֊ա)3/4:1/4+7/2×4+38.11/5-3/50:1/5=1003/10

բ)(8 3/10-6 1/5):5/11+(3/8-5/16):5/9= 1893/400

96, ա) նկարում R/2, բ) նկարում R/2, գ) նկարում R, դ) նկարում R+r

98,640-220=420, այսինքն՝ 3 ժամում հոսել է 420մ3։ 420:3=140մ3, իսկ մեկ ժամում հոսել է 140մ3: 640+140=780մ3 պատ․՝ սկզբում ջրավազանում կար 780մ3։

99։4+3=7, այսինքն՝ յուրաքանչյուր արկղից հանվել է 7կգ նարինջ։ 7+7=14կգ պատ․՝ յուրաքանչյուր արկղում կար 14կգ նարինջ։

1.Կատարիր կոտորակների գումարումը:

Կոտորակը մի կրճատիր:

5/13+10/13=15/13

2.Հաշվիր՝

5+6/7=41/7

3.Կատարիր գործողությունը.

1 5/19−1= 5/19

4. Կատարիր հանումը.

11−12/13= 10 1/13

5.Գտիր տարբերությունը:

1 8/11−9/11= 10/11

6.Գումարիր խառը թվերը՝

2 2/11+7 3/11 = 9 5/11

7.Կատարիր խառը թվերի հանումը:

18 2/11−14 9/11 4 37/11=−14 9/11= 163/11

8.Կատարիր գումարումը՝

30 1/10+8/10=30 9/10

9.Կատարիր գումարումը:   

Խառը թվի կոտորակային մասը անկրճատելի կոտորակ է:

8 1/8+1 1/10= 9 9/40

10.Հաշվիր տարբերությունը՝

1 1/14−3/4=9/28(գրիր անկրճատելի կոտորակ):

11.Կատարիր հանումը՝

40 3/4−14 1/14=26 19/28 747/28 (կոտորակը կրճատիր):

12.Գտիր անհայտ գումարելին՝ z+3 1/27=13 13/108

Պատասխան 121/12 (ստացված կոտորակը կրճատիր)`

z= 10 1/12

13.Խառը թիվը բազմապատկիր բնական թվով՝ 2 2/9⋅2= 4 4/9

14.Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա: 

Գրիր կանոնավոր անկրճատելի կոտորակ:

18 5/7:6= 3 5/42

15. Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա և պատասխանը ներկայացրու անկանոն կոտորակի տեսքով:  

Պատասխանը կրճատիր:2 7/10:3=9/10:3=3/10

16.Բազմապատկիր և անջատիր ամբողջ մասը՝5/8⋅7 =4 3/8

17. Գտիր արտահայտության արժեքը:

Գրիր անկրճատելի կոտորակ:

4/11⋅2+13 1/2= 14 5/22

18.Գտիր անհայտ հանելին՝

1 1/20−b=47/60

b= 4/15

19.Հաշվիր խառը թվերի տարբերությունը՝

42 1/12−21 3/8=20 17/24−21 9/ = /

1.Կատարիր կոտորակների գումարումը:

Կոտորակը մի կրճատիր:

5/13+10/13=15/13

2.Հաշվիր՝

5+6/7=41/7

3.Կատարիր գործողությունը.

1 5/19−1= 5/19

4. Կատարիր հանումը.

11−12/13= 10 1/13

5.Գտիր տարբերությունը:

1 8/11−9/11= 10/11

6.Գումարիր խառը թվերը՝

2 2/11+7 3/11 = 9 5/11

7.Կատարիր խառը թվերի հանումը:

18 2/11−14 9/11 4 37/11=−14 9/11= 163/11

8.Կատարիր գումարումը՝

30 1/10+8/10=30 9/10

9.Կատարիր գումարումը:   

Խառը թվի կոտորակային մասը անկրճատելի կոտորակ է:

8 1/8+1 1/10= 9 9/40

10.Հաշվիր տարբերությունը՝

1 1/14−3/4=9/28(գրիր անկրճատելի կոտորակ):

11.Կատարիր հանումը՝

40 3/4−14 1/14=26 19/28 747/28 (կոտորակը կրճատիր):

12.Գտիր անհայտ գումարելին՝ z+3 1/27=13 13/108

Պատասխան 121/12 (ստացված կոտորակը կրճատիր)`

z= 10 1/12

13.Խառը թիվը բազմապատկիր բնական թվով՝ 2 2/9⋅2= 4 4/9

14.Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա: 

Գրիր կանոնավոր անկրճատելի կոտորակ:

18 5/7:6= 3 5/42

15. Խառը թիվը բաժանիր բնական թվի վրա և պատասխանը ներկայացրու անկանոն կոտորակի տեսքով:  

Պատասխանը կրճատիր:2 7/10:3=9/10:3=3/10

16.Բազմապատկիր և անջատիր ամբողջ մասը՝5/8⋅7 =4 3/8

17. Գտիր արտահայտության արժեքը:

Գրիր անկրճատելի կոտորակ:

4/11⋅2+13 1/2= 14 5/22

18.Գտիր անհայտ հանելին՝

1 1/20−b=47/60

b= 4/15

19.Հաշվիր խառը թվերի տարբերությունը՝

42 1/12−21 3/8=20 17/24−21 9/ = /

Ընտրիր բոլոր կանոնավոր կոտորակները:

9/7

9/8

88/24

8/104

3/13

104/16

16/24

11/88

2.Ներկայացրու2 թիվը 5 հայտարարով կոտորակի տեսքով:

2=10/5

3.Ութ խնձորը պետք է հավասար բաժանել 9տղաների միջև (խնձորները միանման են):

Որքա՞ն կհասնի յուրաքանչյուրին:

Պատասխան՝  խնձոր:

4.Գրիր խառը թիվը՝ հինգ ամբողջ յոթտասներեքերորդ:

5/73

5.Կոտորակը ներկայացրու բնական թվի տեսքով:

20/5=4

6. Անջատիր անկանոն կոտորակի ամբողջ մասը՝

276/11= 25 9/11

7. Քանորդը գրիր խառը թվի տեսքով՝

379:21= /

8.Ներկայացրու 5 8/12 խառը թիվը անկանոն կոտորակի տեսքով:

5 8/12= /

9. k-ի բերված արժեքներից ընտրիր այնպիսինները, որոնց դեպքում 3543−k կոտորակը կանոնավոր է:

8

7

2

1

4

5

9

3

6

10.Լուծիր հավասարումը՝ t−3/20=8

11.Պատասխան՝ t=

Լուծիր հավասարումը՝

294/x+15=7

Պատասխան՝ x=

12.n-ի բերված արժեքներից ընտրիր այնպիսինները, որոնց դեպքում 24−n20 կոտորակը անկանոն է:

2

7

1

9

6

5

8

3